کیفیت علوفه گونه‌های مرتعی در مراتع نیمه‌استپی کرسنک چهارمحال و بختیاری

نویسندگان

  • حسن یگانه استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
  • حسین ارزانی استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • حمزه علی شیرمردی عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، ایران
چکیده مقاله:

آگاهی از جواب‌گویی علوفه مرتع به نیاز روزانه واحد دامی چراکننده در مرتع، یکی از موارد ضروری در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، از 32 گونه گیاهی که از گونه‌های مهم و مورد چرای دام در مراتع نیمه استپی کرسنک چهارمحال و بختیاریمی‌باشند، در سه مرحله رشد (رشد رویشی، گل‌دهی و بذردهی) نمونه‌برداری شد. در هر مرحله 3 نمونه و برای هر نمونه 3 پایه گیاهی قطع گردید. پس از اندازه‌گیری درصد ازت (N) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) گونه‌های مورد مطالعه؛ مقادیر پروتئین خام (CP) ، ماده خشک قابل هضم (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) آنها به‌منظور اطلاع از حد بحرانی‌شان برای تأمین نیاز روزانه واحد دامی محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از تجزیه واریانس و به‌منظور مشاهده منابع تغییرات درون گروهی، از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین مقدار پروتئین خام (87/23 درصد)، ماده خشک قابل هضم (35/74 درصد) و انرژی متابولیسمی (64/10 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک) متعلق به گونه  Bellevalia glauca می‌باشد. کمترین مقدار پروتئین خام (81/9 درصد) متعلق به گونه Thymus daenensis و کمترین مقدار هضم‌پذیری (38/51 درصد) و انرژی متابولیسمی (73/6 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک) متعلق به گونه Asperula molluginoides می‌باشد. میانگین مقادیر پروتئین خام مراحل مختلف رشد شامل مرحله رشد رویشی، گل‌دهی و بذردهی به‌ترتیب عبارتند از: 92/20، 03/13 و 89/8 درصد که در هر سه مرحله رشد بالاتر از مقدار تقریبی سطح بحرانی آن (7 درصد) برای تأمین نیاز روزانه واحد دامی است. میانگین مقادیر ماده خشک قابل هضم در مراحل مختلف رشد به ترتیب 96/70، 65/59 و 50/52 درصد می‌باشد که در مراحل مورد مطالعه بالاتر از سطح بحرانی آن (50 درصد) برای نیاز نگهداری یک واحد دامی است. مقادیر انرژی متابولیسمی نیز در مراحل مختلف رشد به‌ترتیب عبارتند از: 06/10، 14/8 و 92/6 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک که مقدار آنها در مرحله رشد رویشی و گل‌دهی بالاتر و در مرحله بذردهی پایین‌تر از مقدار تقریبی سطح بحرانی آن (8 مگاژول) برای تأمین نیاز نگهداری روزانه یک واحد دامی می‌باشد. این امر بیانگر این است که مطلوبیت کیفیت علوفه مرتع در زمان‌های مختلف چرا یکسان نمی‌باشد و لازم است نیاز روزانه واحد دامی بر مبنای کیفیت علوفه مشخص شود. به‌طورکلی مراتع مورد مطالعه از نظر تأمین پروتئین‌خام و انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه واحد دامی مطلوب ارزیابی می‌شوند. البته نتایج ارائه شده در این مقاله، به‌عنوان اطلاعات پایه برای مدیریت دام و مرتع منطقه مورد مطالعه مهم است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کیفیت علوفه گونه های مرتعی در مراتع نیمه استپی کرسنک چهارمحال و بختیاری

آگاهی از جواب گویی علوفه مرتع به نیاز روزانه واحد دامی چراکننده در مرتع، یکی از موارد ضروری در تعادل دام و مرتع می باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، از 32 گونه گیاهی که از گونه های مهم و مورد چرای دام در مراتع نیمه استپی کرسنک چهارمحال و بختیاریمی باشند، در سه مرحله رشد (رشد رویشی، گل دهی و بذردهی) نمونه برداری شد. در هر مرحله 3 نمونه و برای هر نمونه 3 پایه گیاهی قطع گردید. پس از اندازه گیری د...

متن کامل

بررسی رابطه ترکیبات ثانویه و خوشخوراکی گیاهان مرتعی(مطالعه موردی: مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری)

خوش‌خوراکی گونه‌های مرتعی در موارد متعددی مانند تعیین ظرفیت چرا و ترکیب گونه‌ای کاربرد دارد. تاکنون شاخص دقیقی برای تعیین خوشخوراکی، تعریف نشده است. ازاین‌رو، معرفی شاخصی دقیق، کاربردی، عام و ساده برای تعیین خوشخوراکی گیاهان مرتعی ضروری به نظر می‌رسد. برای بررسی رابطة بین خوشخوراکی و ترکیبات ثانویه، ابتدا ترکیب گیاهان و نسبت استفاده از گونه‌های گیاهی موجود در منطقه در رژیم غذایی دام‌های گوسفند ...

متن کامل

بررسی رابطة بین خوش‌خوراکی و کیفیت علوفة برخی گیاهان مرتعی (مطالعة موردی: مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری)

خوش‌خوراکی عبارت است از مجموعه عوامل فیزیکی و شیمیایی ِگیاه که دام را به خوردن یا نخوردنِ یک گیاه ترغیب می‏کند. این تحقیق تلاشی است در ارائة شاخصی به عنوان معرّف خوش‌خوراکی گیاهان مرتعی. بدین منظور، رابطة بین خوش‌خوراکی و کیفیت علوفة گیاهان مرتعی در مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. نخست ترکیب گیاهی هر یک از گیاهان بر مبنای پوشش تاجی و تولید به روش نمونه‌برداری تصادفی سیستماتیک (در هر...

متن کامل

بررسی رابطة بین خوش خوراکی و کیفیت علوفة برخی گیاهان مرتعی (مطالعة موردی: مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری)

خوش خوراکی عبارت است از مجموعه عوامل فیزیکی و شیمیایی ِگیاه که دام را به خوردن یا نخوردنِ یک گیاه ترغیب می‏کند. این تحقیق تلاشی است در ارائة شاخصی به عنوان معرّف خوش خوراکی گیاهان مرتعی. بدین منظور، رابطة بین خوش خوراکی و کیفیت علوفة گیاهان مرتعی در مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. نخست ترکیب گیاهی هر یک از گیاهان بر مبنای پوشش تاجی و تولید به روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک (در هر...

متن کامل

بررسی تنوع گیاهی اکوسیستم‌های مرتعی و نقش آن در مدیریت بهینه مراتع (مطالعه موردی: مراتع کرسنک چهار محال و بختیاری)

یکی از مباحث مورد توجه اکولوژیست‌ها در ارتباط با علوم اکولوژی کاربردی (مثل مرتع‌داری) مبحث تنوع گیاهیست. کاهش تنوع گیاهی اکوسیستم را ناپایدار نموده و توانایی آن در مواجهه با آفات و بیماریها را کاهش می­دهد. این تحقیق که هدف آن بررسی چگونگی مدیریت تیپ­های گیاهی و اولویت‌بندی آن بر اساس تنوع گیاهی تیپ­هاست، در مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری که به‌عنوان یکی از مراتع غنی این استان محسوب می­گرد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 21  شماره 2

صفحات  221- 233

تاریخ انتشار 2014-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023